Wielkość czcionki A A A

Aktualności

Sejm przyjął projekt ustawy o spółdzielniach socjalnych.

28-03-2006

Sejm przyjął 24 marca 2006 r. projekt ustawy o spółdzielniach socjalnych. Za przyjęciem były wszystkie kluby oraz posłowie niezrzeszeni, oprócz Platformy Obywatelskiej, która głosowała przeciw. Projekt został skierowany do Senatu.

Ustawa zmierza do ograniczenia zjawiska marginalizacji i wykluczenia społecznego oraz sprzyja integracji społecznej. Jej celem jest przywrócenie na rynek pracy - poprzez prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa - osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz bez szans na zatrudnienie. Umożliwi ona osobom bezrobotnym aktywizację zawodową.

Spółdzielnie socjalne staną się elementem nowoczesnej i aktywnej polityki społecznej, w której tradycyjne instrumenty – czyli bezpośrednia pomoc finansowa, uzupełniane są o działania zmierzające do aktywizacji zawodowej osób bez pracy. Spółdzielczość socjalna, dzięki przyjęciu proponowanych w projekcie rozwiązań stanie, się istotnym elementem ruchu spółdzielczego.

Proponowana ustawa będzie wpisywać się w realizację założeń Strategii Lizbońskiej oraz wspólnotowego programu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Ponadto ustawa realizuje także zobowiązania wynikające z traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w myśl którego celem Wspólnoty jest wspieranie zatrudnienia, poprawa warunków życia i pracy, zapewnienie właściwej ochrony socjalnej, rozwój zasobów ludzkich na rzecz trwałego wysokiego zatrudnienia oraz zwalczania izolacji społecznej. Zakłada realizację zasady "praca zamiast zasiłku".

Członkowie spółdzielni zawierają umowę o pracę. Spółdzielnia socjalna będzie prowadziła działalność gospodarczą, lecz całość zysków nie będzie dzielona – jak dzieje się to w innych spółdzielniach - pomiędzy jej członków, lecz przeznaczana na działalność kulturalno-oświatową, prowadzoną na rzecz jej członków lub środowiska lokalnego. Część wynagrodzenia, odpowiadająca składce na ubezpieczenie społeczne, może być refundowana ze środków Funduszu Pracy.

Członków spółdzielni nie może być mniej niż pięciu, ani więcej niż 50, chyba, że powstała ona z przekształcenia spółdzielni inwalidów lub spółdzielni niewidomych.

Uprawnionymi do utworzenia spółdzielni oraz zostania jej członkiem będą:

osoby bezrobotne,
osoby, o których mowa w ustawie z 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (bezdomni, realizujący program wychodzenia z bezdomności; uzależnieni od alkoholu lub narkotyków po zakończeniu programu terapeutycznego; zwalniani z zakładów karnych; uchodźcy)
niepełnosprawni.

Dwadzieścia procent osób tworzących spółdzielnię może nie spełniać powyższych warunków, jeśli posiada umiejętności, których nie mają pozostali członkowie, a są one niezbędne do sprawnego funkcjonowania spółdzielni.

W spółdzielniach socjalnych będą mogły pracować osoby skazane, jeśli posłuży to ich resocjalizacji i integracji społecznej, lecz bez prawa zostania jej członkami. Na rzecz spółdzielni będą mogli też pracować wolontariusze.

W razie likwidacji spółdzielni socjalnej środki uzyskane ze sprzedaży jej majątku mogą zostać podzielone między jej członków, ale jedynie do wysokości 20 proc., pozostała część jest przekazywana na Fundusz Pracy. Spółdzielnie socjalne będą mogły wykonywać zadania na rzecz administracji publicznej na zasadach określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ponadto w projekcie ustawy wyodrębniono odpłatną statutową działalność spółdzielni socjalnej, niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Realizowana jest ona w obszarach związanych z reintegracją społeczno-zawodową jej członków oraz świadczeniem usług na rzecz lokalnej społeczności.

Projekt ustawy reguluje kwestię pomocy publicznej dla spółdzielni socjalnych, którą jest:

zwolnienie z opłat sądowych przy wpisie do KRS,
refundacja składek na ubezpieczenie społeczne,
zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów wydatkowanych w roku podatkowym na cele społecznej i zawodowej reintegracji członków spółdzielni, w części niezliczonej do kosztów uzyskania przychodów.

Pomoc ta jest pomocą w ramach zasady de minimis - nie może przekroczyć kwoty 100 tys. euro w ciągu trzech lat.

* * *

Spółdzielnia socjalna według definicji Międzynarodowego Związku Spółdzielni to podmiot gospodarczo-społeczny powstały jako autonomiczne stowarzyszenie osób dobrowolnie godzących się zaspokajać swoje potrzeby i aspiracje gospodarcze, społeczne i kulturalne. Jest wspólnym przedsiębiorstwem osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, osób o niskiej zatrudnialności umożliwiający aktywizację zawodową oraz przywrócenie im społecznych ról.

W UE istnieje ponad 130 tys. spółdzielni socjalnych. Zatrudniają 2,3 mln pracowników, zaś z ich działalnością jest związanych 83,5 mln osób. Najbardziej widoczne efekty osiągają one we Włoszech, Finlandii i Hiszpanii.

W Polsce pierwsze tego typu instytucje powstały przy wsparciu poznańskiej Fundacji Pomocy Wzajemnej „Barka” , Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Spółdzielczości Przedsiębiorczości Lokalnej „WAMA-COOP” w Olsztynie i z pomocą Centrów Integracji Społecznej. W 2005 r. Minister Pracy i Polityki Społecznej wsparł 4 Regionalne Fundusze Ekonomii Społecznej, gospodarujące środkami finansowymi przeznaczanymi na konkursowe granty dla grup założycielskich Dotychczas spółdzielnie działały w oparciu o Prawo spółdzielcze, ustawę o zatrudnieniu socjalnym oraz ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Było to jednak powodem trudności interpretacyjnych przy rejestracji i funkcjonowaniu.

powrót do listy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Aktualności

Sejm przyjął projekt ustawy o spółdzielniach socjalnych.